Αρχείο για Ιστορικά
“Τότε… στα βουνά της Βορείου Ηπείρου (1940-41)”
Ο Δασονόμος Στέφανος Ι. Κολλίτζας γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Βλαχέρνα. Ο πόλεμος με τους Ιταλούς στα Ελληνο-Αλβανικά σύνορα είχε αρχίσει και οι νικηφόρες μάχες είχαν οδηγήσει τον ηρωικό στρατό μας στα χιονισμένα βουνά της Βορείου Ηπείρου, όταν στις 27 Δεκεμβρίου 1940 κλήθηκε σε επιστράτευση και η κλάση του 1927 και μαζί μ΄αυτήν ο Στέφανος Ι. Κολλίντζας, που εκείνο τον καιρό υπηρετούσε στο δασικό τμήμα Κερατέας. Κατά τη συμμετοχή του στην πρώτη γραμμή του μετώπου στο ηρωικό εκείνο έπος κρατούσε ημερολόγιο, που τον βοήθησε στην καταγραφή των εμπειριών του και των προσωπικών του βιωμάτων από την ημέρα της στράτευσής του μέχρι τη λήξη του πολέμου.
Πενήντα πέντε χρόνια αργότερα εκδίδεται το βιβλίο του με τίτλο: «Τότε… στα βουνά της Βορείου Ηπείρου (1940-41)» (ΕΔΟΣΕΙΣ ΠΕΛΑΣΓΟΣ)
Με αφορμή την φετινή επέτειο του ΟΧΙ, για να τιμήσουμε την εποποιία και θυσία του Ελληνικού έθνους, δημοσιεύονται επεξεργασμένα αποσπάσματα από την αυθεντική καταγραφή – μαρτυρία του πολεμιστή του Βορειοηπειρωτικού Έπους Στέφανου Ι. Κολλίντζα, που δόξασε και την Πατρίδα και τη γενέτειρά του τη Βλαχέρνα.
[…] «Στις 2 τη νύχτα άρχισε η εκκίνηση κατάληψης της ισχυρά οχυρωμένης κορυφογραμμής του όρους Δόντι, που δέσποζε σ’ όλη την πεδιάδα του Αργυροκάστρου και από την άλλη μεριά στα γύρω υψώματα του Αώου, όπου συνάπτονταν σφοδρές μάχες και ήταν σημαντικότατη πολεμική θέση για τους Ιταλούς. Η ανάβαση ήταν πολύ δύσκολη, το έδαφος απότομο, το χιόνι παγωμένο και ολισθηρό. Σχηματίσαμε αλυσίδα ανεβήκαμε στην κορυφή και μετά από αγωνιώδη προσπάθεια φτάσαμε στα χαρακώματα. Πριν ξημερώσει, το πυροβολικό μας έβαλε καταιγιστικά στα Ιταλικά χαρακώματα, που αντέδρασαν με την ίδια ορμή. Με το χάραμα η σάλπιγγες σήμαναν «Προχωρείτε!»
Ξεπετάχτηκαν από τα χιόνια οι φαντάροι μας και με εφ’ όπλου λόγχη φωνάζοντας «Αέρα!» όρμησαν προς τα Ιταλικά χαρακώματα, τα οποία είχε καθηλώσει το πυροβολικό μας. Ο 3ος λόχος θα βάδιζε στην αριστερή πλευρά του υψώματος προς τον Δρίνον για να πλαγιοβάλει το οχυρό ύψωμα του Τσιάνο και να διασπάσει τα συρματοπλέγματα και να το καταλάβει για να εξουθενώσει την αριστερή πλευρά του μετώπου. Εμείς προχωρούσαμε και φθάνοντας πάνω από το ύψωμα Τσιάνο, βρεθήκαμε προ του εξής θεάματος: οι δικοί μας είχαν πέσει μέσα στο οχυρό εκ των όπισθεν και οι Ιταλοί βγήκαν μαχόμενοι σώμα με σώμα. Τα ιταλικά όπλα είχαν σωπάσει λόγω αυτής της σώμα προς σώμα εμπλοκής. Ένας λοχίας του λόχου μας ονόματι Καναβός χτυπούσε συνεχώς με το αυτόματο κατά των Ιταλών μουστωμένος προφανώς από τη μάχη. Ακούσαμε μια δυνατή φωνή: «Καναβέ καλύψου, πέσε κάτω Κανα..» και ένα βλήμα τον χτύπησε στο μέτωπο. Ο ηρωικά μαχόμενος εκείνος λοχίας έκαμε μια στροφή και ξάπλωσε στο έδαφος… Τέτοιου είδους ήρωες υπήρξαν πολλοί στις μάχες τούτες. Αιωνία τους η μνήμη! Οι εναπομείναντες Ιταλοί ύψωσαν τα χέρια και παραδόθηκαν.
Περάσαμε το πεδίο μάχης και πλησιάσαμε το χωριό Λέκι. Ξαφνικά δεχθήκαμε ομοβροντίες από το απέναντί μας Τεπελένι. Πέσαμε στο έδαφος να καλυφθούμε. Τα βλήματα σύριζαν και έσπαγαν στις πέτρες. Πήραμε εντολή και αποσυρθήκαμε στο καταληφθέν οχυρό, όπου οι στρατιώτες μας κρατούσαν τους Ιταλούς αιχμαλώτους για να μην τους χτυπούν τα απέναντι Ιταλικά φυλάκια, ώσπου να τους πάρουν το πολεμικό υλικό. Ένας δικός μας ξεχώρισε από το πλέγμα αυτό και ανηφορίζοντας μας φώναξε: «Είμαι ο Ανθ/στής Μαυρομάτης, έρχομαι ως σύνδεσμος του…» και ένα εχθρικό βλήμα έσκασε δίπλα του και τον διέλυσε τελείως…
Μέσω της χαράδρας καταφύγαμε στην αρχική μας θέση. Ο εχθρός μας σφυροκοπούσε αδιάκοπα με σφοδρότητα και μανία. Τη νύχτα μας έφεραν τρόφιμα και εφόδια. Κατά τη διανομή ένας όλμος έσκασε και σκότωσε τρεις στρατιώτες και τραυμάτισε εννέα. Το τι ακολούθησε είναι ανώτερο πάσης περιγραφής. Κλαυθμός και οδυρμός, ιδιαίτερα εκείνων, που είχαν τραυματιστεί θανάσιμα. Ένας απ’ αυτούς ξέσπασε σε τέτοια συγκινητικά μοιρολόγια, που και οι πέτρες ακόμα δάκρυσαν. Έπαιρνε η χαράδρα τη φωνή του, την τριγύριζε στα βράχια και την επέστρεφε σαν απόηχο πιο οδυνηρή, πιο πένθιμη και πιο λυπητερή. Μα η φωνή σιγά-σιγά αδυνάτιζε και εντός ολίγου έπαυσε για πάντα να ακούγεται. Αιωνία σας η μνήμη αθάνατοι ήρωες…
Επιδέσαμε τα τραύματα των συντρόφων μου και φροντίσαμε ολονυχτίς να μεταφερθούν στο Λάμποβο. Ο εχθρός αύξανε τη σφοδρότητα των όπλων και καταλάβαμε ότι ετοιμάζουν αντεπίθεση. Το βουνό μεταβλήθηκε σε τόπος πυρός και σιδήρου. Μέσα σ αυτό το καμίνι συρθήκαμε και καταλάβαμε θέσεις στην άκρη της ράχης. Κάποια στιγμή, αφού ο εχθρός πίστεψε ότι είχε ισοπεδώσει τα πάντα και νομίζοντας ότι δεν υπάρχει πλέον ψυχή, διέταξε αντεπίθεση με ένα τάγμα στρατού, που σίγουροι για την ανυπαρξία μας, ξεχύθηκαν με ορμή προς το μέρος μας. Τι απογοήτευση όμως, τους κατάλαβε όταν πλησίασαν και αιφνιδίως άκουσαν τα ελληνικά όπλα να κτυπούν επιτυχώς και να τους θερίζουν. Αμέσως διετάχθη οπισθοχώρηση των διασωθέντων.
Μετά την οικτρή τους αποτυχία οι Ιταλοί διατάχθηκαν να σφυροκοπήσουν ανηλεώς τις θέσεις μας. Το τι επακολούθησε είναι τελείως αδιανόητο. Ομοβροντίες ταυτόχρονα όλων των όπλων διέσχιζαν τους αιθέρες και έσπαζαν στο μέτωπο μας αδιάκοπα. Το βουνό καιγόταν κυριολεκτικά. Βρισκόμουν ξαπλωμένος στο έδαφος κοντά σε ένα ρίζωμα με το δεξιό μάγουλο εφαπτόμενο της πέτρας, που μόλις μου κάλυπτε το κράνος. Ένα βλήμα έσκασε πάνω σ αυτή την πέτρα. Ήταν τόσο μεγάλος ο κρότος που νόμιζα ότι διαλύθηκα. Συνήλθα και είδα τους νοσοκόμους που μου επέδεναν τα τραύματα, αφού είχε κάπως κοπάσει η καταιγίδα της μάχης. Ευτυχώς δεν ήταν σοβαρά. Μου είπαν ότι είχαμε 10 νεκρούς και 40 τραυματίες κάπως βαριά.
Αυτό κράτησε για μερικές ημέρες. Ένα μεσημέρι, κατόπιν ισχυρού βομβαρδισμού, ένας στρατιώτης τραυματίστηκε πολύ σοβαρά μέσα στη χαράδρα που χώριζε τα δύο αντερίσματα των αντιπάλων και φώναζε απελπισμένα: «Αδέρφια, Έλληνες, ελάτε πάρτε με» Κάθε απόπειρα όμως, καθόδου προς τη χαράδρα για βοήθεια, σήμαινε βέβαιο θάνατο. Σιγά σιγά η φωνή του τραυματία αδυνάτιζε, ώσπου σταμάτησε τελείως… Τι θέαμα θλιβερό, τι άκουσμα φρικτό… Ο συναδελφός σου να ψυχορραγεί και να μη είσαι σε θέση να του προσφέρεις βοήθεια.
Επιμέλεια: Γιώργος Καρούντζος
Αφιέρωμα στην εθνική επέτειο
Η επέτειος της 28ης Οκτωβρίου είναι μια σημαντική ευκαιρία για να θυμηθούμε, να διδαχτούμε και να γιορτάσουμε.
Να γιορτάζουμε αυτό που σήμερα έχουμε ανάγκη περισσότερο από ποτέ. Την αξιοπρέπεια, τον σεβασμό, την ανδρεία, την αυτοθυσία, τον ηρωισμό, τα πρότυπα που μας καθοδηγούν. Υμνούμε αυτά τα μεγαλεία σήμερα και όχι τον πόλεμο κατά των Ιταλών και κατά των Γερμανών, αφού κάθε πόλεμος σημαίνει πένθος, φόβο, θάνατο, ορφάνια και πόνο, τόσο για τους ηττημένους όσο και για τους νικητές.
Ο εορτασμός της επετείου της 28ης Οκτωβρίου έχει στόχο να αναδείξει τα πρότυπα και τα ιδανικά «Εκείνων» των ηρώων, ώστε να οδηγούν σαν αναλάμπων φάρος τις νεότερες γενιές και να καθοδηγούν τη συνείδηση των ανθρώπων να διαφυλάξουν τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Πηγή: Δημοτικό Σχολείο Βυτίνας
ΒΛΑΧΕΡΝΑ-ΧΟΡΕΥΤΙΚΟ 1987 !!!
Από το αρχείο της Σοφίας Ι. Ντόκου, παρουσιάζουμε μία από τις εκπομπές της ΕΡΤ (έτος 1987) με το χορευτικό της Βλαχέρνας, υπό την καθοδήγηση των δασκάλων Αθανασίου και Ρένας Κουτσούγερα.
Το χασίς καλλιεργούνταν νόμιμα στην Αρκαδία, ενώ οι εργοστασιάρχες έκαναν και εξαγωγές σε όλο τον κόσμο!!!
Σαν σήμερα πριν 71 χρόνια
Απόσπασμα από το βιβλίο του Θανάση Β.Πανούση:
Ο δάσκαλος Γιάννης Β.Πανούσης.
«Οκτώ μέρες έμεινε στις φυλακές (σφαγεία Τρίπολης) ο Γιάννης Β. Πανούσης. Ημέρες βασανιστηρίων, μαρτυρίων, Γολγοθά.
Στις 14 Γενάρη 1944, στα σφαγεία το ΄΄μπιζ΄΄ έχει φουντώσει στους θαλάμους των φυλακισμένων, όσο ποτέ άλλοτε. Ο Γιάννης πρώτος στο παιχνίδι, οι φωνές και τα γέλια δε σταματούσαν. Είδαν από το απόγευμα τον προδότη, που επισκέφθηκε το γερμανό αρχιφύλακα κι όλοι κατάλαβαν την αιτία. Αύριο πολλοί απ αυτούς δε θα ‘ταν στη ζωή, κρεμάλα ή μουσκέτο. Ποιος ξέρει; Γι’ αυτό βάλθηκαν να γλεντήσουν.
15 Γενάρη, Σάββατο, στις 5 το πρωί, κατέφθασαν οι προδότες. Οι φυλακισμένοι μπήκαν στη γραμμή κι άρχισε ο κατάλογος:
Δεληγιάννης Στέφανος, Εξαρχέας Αντώνης, Ζυγούρης Γιώργης, Μαυροειδής Φώτης, Μάρους Κωνσταντίνος, Πανούσης Γιάννης, Σιούμπλης Θανάσης, Σταυρόπουλος Νικόλαος, Τσεμπέρης Κωνσταντίνος, Φωκάς Μάριος.
Μετά από λίγο το πρώτο μπαλκόνι δέχτηκε δυο ήρωες στην αγχόνη. Πάρα πέρα ακούστηκαν φωνές. Ο Γιάννης τραγουδούσε: ΄΄εμπρός παιδιά και ξημερώνει ημέρα! Ζήτω η ελευθεριά! Ζήτω η Ελλάδα! Ζήτω η ΕΠΟΝ! Το αίμα θα εκδικηθεί! Ένας χάνεται χιλιάδες φυτρώνουν!΄΄, ενώ του περνούσαν το σχοινί στο λαιμό.
Στη μνήμη των επιζώντων είναι αληθινή η μαρτυρία! Πόσο ξεχείλισμα λεβεντιάς και πίστης στην ελευθερία! Πόση ανθρώπινη αξία έδωσαν με την ηρωική τους στάση στις τελευταίες στιγμές. Κανένας δεν λιγοψύχησε, δεν λύγισε. Ανέβηκαν όλοι καρτερικά και γενναία τη σκάλα του μαρτυρίου και της θυσίας, με ηθικό εθνομαρτύρων, ζητωκραυγάζοντας την Ελλάδα και την Ελευθερία.
Το μήνυμά τους ξαπλώθηκε γρήγορα απ άκρη σ’ άκρη στις αρκαδικές πόλεις και δυνάμωσαν τον αγώνα της νεολαίας.»
Επιμέλεια: Γιώργος Ι.Καρούντζος
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΠΡΟΕΔΡΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΒΛΑΧΕΡΝΑΣ
Με αφορμή τις αυτοδιοικητικές εκλογές 2014, ήρθαν στο μυαλό μου, οι Πρόεδροι της Κοινότητας Βλαχέρνας από την μεταπολίτευση, έως ότου “έρθει” ο “Καποδίστριας”, με την συνένωση δήμων, που αργότερα αντικαταστάθηκε από τον “Καλλικράτη”.
Γεώργιος Πανούσης (1974-1978)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΟΤΑΝ ΕΚΑΝΕΣ
ΓΙΩΡΓΟ ΠΑΝΟΥΣΗ ΕΣΥ,
ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΕΡΓΟ ΣΟΥ
ΠΟΙΟΣ ΤΟ ΑΜΦΙΣΒΗΤΕΙ.
* * *
ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ
ΔΡΟΜΟ ΣΤΗ ΠΑΝΑΓΙΑ.
ΜΕΣ ΤΗ ΒΛΑΧΕΡΝΑ ΕΓΡΑΨΕΣ
ΜΕΓΑΛΗ ΙΣΤΟΡΙΑ.
* * *
Αριστείδης Ρούνης (1982-1986)
ΣΤΟΥΣ ΕΥΕΡΓΕΤΕΣ ΔΩΡΗΤΕΣ
ΜΕΝΕΙΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ,
ΦΤΙΑΧΝΕΙΣ ΔΩΡΙΖΕΙΣ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ
ΤΟΥ ΡΟΥΝΗ ΤΗ ΠΛΑΤΕΙΑ.
* * *
ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΑ ΓΑΡΥΦΑΛΑ
ΣΤΟ ΜΝΗΜΑ ΣΟΥ ΘΑ ΑΝΘΙΣΟΥΝ,
ΕΚΕΙ ΘΑ ΕΡΘΟΥΝΕ ΠΟΥΛΙΑ
ΓΛΥΚΑ ΝΑ ΚΕΛΑΗΔΗΣΟΥΝ.
* * *
Ο ΗΧΟΣ ΣΤΟ ΠΕΡΑΣΤΙΚΟ
ΣΑΝ ΚΕΛΑΗΔΟΥΝ ΘΑ ΦΤΑΣΕΙ,
ΣΤΟ “ΠΑΡΕ ΑΝΑΣΑ” ΠΟΥ ΦΤΙΑΞΕΣ
ΣΑΝ ΠΑΕΙ ΝΑ ΞΑΠΟΣΤΑΣΕΙ.
* * *
Παύλος Κατσούλης (1978-1982 και 1986-1990)
Διετέλεσε δύο τετραετίες Πρόεδρος της Κοινότητας Βλαχέρνας, ο φακός τον “έπιασε” να αποχωρεί από το σχολείο, λίγο μετά την άσκηση του εκλογικού του δικαιώματος (18-5-2014).
* * *
Λυκούργος Κολλίντζας (1990-1994 και 1994-1998)
Διετέλεσε δύο τετραετίες Πρόεδρος της Κοινότητας Βλαχέρνας, σήμερα καθηλωμένος στο αναπηρικό καρότσι, λόγω προβλημάτων υγείας.
fotoreportaz: BIL MEGREMIS
Σαν σήμερα: 25 Μάρτη στα 1943
Τότε που ο λαός ήξερε καλύτερα τι σημαίνει 25 Μάρτη.
Τότε που η φλόγα της λευτεριάς σιγόκαιγε στις καρδιές των παλικαριών.
Τότε που ο μαθητής φόραγε τη μισοκιτρινισμένη φουστανέλα και ένοιωθε κομμάτι του 21, συνέχεια του λευτερωτή Κολοτοτρώνη, εκφραστής της ελπίδας, υπόσχεση για το μέλλον.
Βλαχέρνα, 25 Μάρτη του 1943. Μέρες πικρής σκλαβιάς, που όλα “τά’σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά”. Μέρες φτώχειας και δυστυχίας, μα με έναν αέρα πατριωτικής έπαρσης που πλημμύριζε τις καρδιές των πρωτοπόρων νέων της εποχής. Ο πάντα μπροστάρης νεοδιόριστος δάσκαλος Γιάννης Β. Πανούσης πρωτοστάτησε στη διοργάνωση της εθνικής γιορτής στο χωριό με φουστανελοφόρους νέους και νέες του χωριού.
Η φουστανέλα, το φέσι, το σελάχι, η φέρμελη, οι κάλτσες, οι γονατάρες και τα τσαρούχια με τις φούντες, το πουκάμισο με τ΄ ανοιχτά μανίκια, μαζί με τη λεβεντιά, τη ζωντάνια και το φλογερό παλμό των νέων, έδιναν τον τόνο και το χρώμα της γιορτής.
Η Βλαχέρνα ενωμένη κι αρματωμένη με ατσαλένια πίστη, ξεκινάει το χορό της λευτεριάς από το προαύλιο της εκκλησίας. Το πρόγραμμα της γιορτής έγινε προσεκτικά, γιατί στο Λεβίδι είχε στρατοπεδεύσει Ιταλικός στρατός.
Αφού έγινε η λειτουργία στην εκκλησία του Αγιο-Θανάση από τον αείμνηστο παπα-Σταμάτη, οι Βλαχερναίοι συγκεντρώθηκαν στο προαύλιο, στις αυλές και τα μπαλκόνια των γύρω σπιτιών, στις μάντρες και τα πέτρινα τουράτσια. Ο Γιάννης Πανούσης κι ο Αριστείδης Δ. Ρούνης (Αλβανομάχος κι ανάπηρος λοχίας) ανέβηκαν στο ηρώο των πεσόντων, δείγμα ότι πέταγαν στα σύννεφα από χαρά και ενθουσιασμό, λεβεντόπαιδα, παλικάρια που βάσταγε η καρδιά τους. Ο Αριστείδης βαστούσε δάφνινο στεφάνι, το οποίο κατέθεσαν στο μνημείο πεσόντων. Ο Γιάννης μίλησε στο συγκεντρωμένο πλήθος για την επανάσταση του 1821. Παρομοίασε το χθες με το σήμερα, για την επανάσταση που είχε αρχίσει κατά των Γερμανο-Ιταλών και Βουλγάρων και έδινε αναφορά και υπόσχεση πως ήρθε η ώρα που πρέπει να αποδείξουν πως είναι αντάξιοι των προγόνων. Προσκλητήριο με φωνή φωτιάς για αγώνα και νίκη, πυροδότησε το φυτίλι της έκρηξης. Ξέσπασαν κραυγές: “Ζήτω η λευτεριά! Ζήτω ο αγώνας!”. Η φλογερή εμφάνιση με τις έντονες φωνές και τα χειροκροτήματα ξεσηκώνουν τις καρδιές του λαού κατά του τυράννου. Απήγγειλε κομμάτια από το ποίημα “Το Ελληνόπουλο”, παραστατικά, κοιτάζοντας προς το ηρωικό κάστρο Μπεζενίκος. Το ακροατήριο χειροκροτούσε ακατάπαυστα.
Το κορύφωμα της γιορτής ήταν ο χορός στη αυλή του Γ. Κουτσούγερα (Τσιτάγια) με τους παραδοσιακούς οργανοπαίχτες του χωριού Βασίλη Τσαρουχά (Ντρούλια) με πίπιζα, Βασίλη Δρακόπουλου (Λαμπίρη) με κλαρίνο και Γιάννη Σταυρόπουλο (Καλατζή) με νταούλι. Έπαιζαν τραγούδια της αντίστασης του 1821. Οι φουστανελοφόροι με τις αμαλίες χόρευαν τους λεβέντικους δημοτικούς χορούς. Νιάτα παλλόμενα, παλληκάρια ατρόμητα, υψώνουν τη φωνή τους με το σύνθημα «ΛΕΥΤΕΡΙΑ Η ΘΑΝΑΤΟΣ», αψηφώντας τους κινδύνους από τους κατακτητές. Στιγμές ηρωικές, ζηλευτές, που μένουν για πάντα στη μνήμη όσων τις έζησαν.
* Από το βιβλίο “Ο δάσκαλος Γιάννης Β. Πανούσης” του Θανάση Πανούση.
Επιμέλεια: Γιώργης Ι. Καρούντζος
“ΑΠΟ ΤΟ ΑΛΒΑΝΙΚΟ ΕΠΟΣ”
Λόγω της αυριανής επετείου της 28ης Οκτωβρίου 1940, παρουσιάζουμε από σήμερα το γράμμα που είχε στείλει ο Ιωάννης Δ.Ρούνης στον αδερφό του, στρατιώτη Αριστείδη Ρούνη, ο οποίος νοσηλεύοταν τραυματίας στο Τζάνειον Νοσοκομείο. Το γράμμα αυτό έχει δημοσιευθεί στο βιβλίο, με τίτλο “ΑΠΟ ΤΟ ΑΛΒΑΝΙΚΟ ΕΠΟΣ“, του αγωνιστή Αριστείδη Δ. Ρούνη.